Ürdün’de 1. Durak: AMMAN & JERASH

30 Mar 2015

Ürdün’ün başkenti Amman Ürdün gezimizin ilk ayağını oluşturdu. Amman’da şehir ikiye bölünmüş durumda. Batı Bölgesi lüks cafe, restoranlarla Amman’ın modern yüzünü oluştururken, doğu tarafı Amman’ın geleneksel kısmını oluşturuyor. Tarihi bölge doğu kısımda. Bence gerçek Amman’ı, Ürdün kültürünü keşfetmek istiyorsanız Doğu Kısmına odaklanmalı ve şehrin hareketliliğine, karmaşasına kendinizi bırakmalısınız. Bu Amman’daki ilk önemli altın kural.

Amman ilk olarak 7 tepe üstüne kurulmuş, aynı İstanbul gibi. Bugün ise şehir neredeyse 20 tepeye yayılmış durumda. Şehri gezmesi bu nedenle yorucu ama bir o kadar da zevkli. Bir aşağı, bir yukarı… Dar sokaklar, dik merdivenler, çöl kumu renginde Amman evleri… Tepeden şehri seyre daldığınızda kulağınıza çalınan Ezan sesi, akşam güneşinde sarıya bürünen şehrin silüeti… Hepsi çok etkileyici ve güzel…

Amman’da gezerken kendinizi Türkiye’nin herhangi bir Anadolu şehrinde gibi hissetmeniz çok olası. Vitrinleri göz kamaştırıcı altınlarla dolu kuyumcular sokağı, çeşit çeşit taze sebze-meyvelerin satıldığı halk pazarı, sıra sıra dizilmiş çerez ya da taze kahve satan dükkanlar… Renkli, allı-pullu, işlemeli kadın kıyafetleri… Köşe başında şiş kebab, şiş ciğer yapan küçücük, tam esnaflık ocakbaşı mekanlar, ya da sıcak künefe kuyruğuna girmiş halk… Canlı, capcanlı, ve muhteşem lezzetlerin, kokuların, renklerin karışımı adeta bu şehir.

AMMAN geziniz için önemli Tüyolar…

AMMAN için kaç gün ayırmalı?

Bu şehre bir gün ayırmanız bence yeterli.  Çok rahatlıkla yarım günde şehir hakkında izlenimler edinebilir, önemli turistik yerleri görebilirsiniz. Günün diğer kısmında ise Amman’ın kuzeyinde yer alan ve Roma İmparatorluğu’nun kurduğu, günümüze kadar çok iyi korunarak ayakta kalmayı başarmış JERASH şehrini keşfedebilirsiniz. JERASH, Amman’a arabayla yarım saat uzaklıkta.

Sabah erken saatte yola çıkıp JERASH’ı ziyaret ederseniz, öğlene kadar Amman’a geri dönmeyi başarabilirsiniz. Öğleden sonranız ise Amman şehrini keşfetmek için size yeterli olacaktır. Bence Jerash’ı programınıza muhakkak alın. Roma İmparatorluğu zamanında kurulmuş bu şehir günümüze kadar çok iyi bir şekilde korunarak ulaşmış. Biz gezerken çok etkilendik ve keyif aldık.

Amman havalimanı şehir merkezi arası ulaşım nasıl?

Lonely Planet’te okuduğumuz kadarıyla havalimanından şehre giden otobüsler var. Hem de çok uygun fiyata. Biz gece saat 21:30 gibi havalimanından çıktığımız için pek güvenemedik ve havalimanından taksiye bindik. Havalimanı şehir merkezi arası taksi ile 20 ile 25 Dinar tutuyor. Taksimetre açmıyorlarmış genelde. Sabit ücret. Biz 25 Dinar’a anlaştık. Bizim otelimiz tarihi şehrin (Down Town) tam merkezindeydi. Otele varmamız yaklaşık 20 dakika sürdü. Ancak şunu söyleyebilirim ki Amman oldukça güvenli bir şehir. Şimdi olsa otele otobüse atlar giderdim. 25 Dinar o mesafe için oldukça çok para.

Amman şehir içi ulaşım nasıl ve JERASH’a nasıl gidebilirsiniz?

Amman’da tarihi kısmı yürüyerek gezmeniz mümkün. Eğer yürümekten yorulduysanız ya da daha uzun mesafe gidecekseniz taksilere binebilirsiniz. Amman’da en yaygın ulaşım aracı taksiler ve oldukça güvenilirler.

Amman çevresinde yer alan Jerash bölgesini görmeyi planlıyorsanız iş biraz daha karışık. Amman’dan günübirlik yapılan turlarla buraya gidebileceğiniz gibi bizim gibi kendi imkanlarınızla da gitmeniz mümkün. Amman’dan Jerash’a en ekonomik şekilde ulaşmanın yolu halk otobüsü. Otobüs otagarından Jerash yönüne giden otobüslere (aslında minibüs demek daha doğru) bindiğinizde kişi başı 1 Dinar’dan daha aza Jerash’a 35-40 dakikada ulaşabilirsiniz. Çok fazla durup kalkma olmadığı için bence otobüs oldukça iyi bir çözüm, taksiye gerek yok. Çünkü birkaç yerden aldığımız fiyatlara bakılırsa Jerash’a taksiyle gidip gelmek 50-60 Dinar civarında.

Burada benim tavsiyem sabah erken saatte Jerash’a gitmeniz yönünde olacak. Trafiğe kalmadan giderseniz zaman kazanmış olursunuz. Çünkü aynı yol öğlen dönüşte yoğun trafik nedeniyle 2 saat sürebiliyor.

Jerash’a giden otobüslere otogardan biniliyor. Otogara ise tarihi şehir merkezinden kalkan taksi dolmuşlarla ulaşabilirsiniz. Taksi dolmuşlar kişi başı tek yön yaklaşık 0,50 Dinar.

Amman’da güvenlik nasıl?

2011 yılındaki Arap Baharı sırasında her ne kadar şehirde huzursuzluklar baş göstermiş olsa da Amman genel olarak oldukça güvenli bir şehir. Suç oranı Amman’da okuduğumuz, gördüğümüz kadarıyla çok az. Bu nedenle de Ürdün halkı şehirlerinden gurur duyuyorlar. Arap Yarımadası’ndaki savaşlar/huzursuzluklar göz önünde tutulduğunda gurur duymakta da haklılar açıkçası.

Amman’da Konaklama

Amman’da kaldığımız otelin ismi Art Hotel Downtown. Otelin konumu 10 üzerinden 10. Ancak onun dışında ortalama bir otel. Odaları, kahvaltısı standart. Muhteşem temiz olduğu söylenemez. Ancak pis de değildi. Biz konumu nedeniyle Amman’da kaldığımız süre zarfında rahat ettik.

2 gece konaklama kahvaltı ve şehir vergisi (%16) dahil 94 Dinar.

Adres: 30 King Faisal Street – Downtown ( City Center) Amman, 11118, Ürdün

Amman’da eğer zamanınız varsa…

Amman’da Türk Hamamı’na gidebilirsiniz. Lonely Planet kitabı Amman’daki Al-Pasha Türk Hamamı’nı tavsiye etmiş. www.pashatürkishbath.com.

Kişi başı yaklaşık 28-30 Dinar tutuyormuş. Gündüzleri hem erkek hem kadın için açık, gece ise sadece erkekler için açık. Rezervasyon yaptırılmasını tavsiye etmişti kitap. Biz gündüz zaman bulamadığımız için gidemedik. Ama ilginç bir deneyim olabilir. Aklınızda bulunsun.

AMMAN YEME İÇME 

HASHEM Restoran: Lonely Planet kitabında ‚En İyi Falafel‘ yenebilecek yer olarak bu restoran tavsiye edilmişti. Biz de otelimizle aynı caddede olan bu restorana Amman’a ayak basar basmaz gittik ve Falafel’ini denedik. 10 üzerinden 10. Ben Humusuna bayıldım. Yanında ikram edilen çay tam Türk çayı tadındaydı. Bu arada Ürdün’de çaya dikkat. Şekersiz demezseniz şekerli servis ediyorlar. Restoranda çatal, kaşık servisi yoktu. Herşey elle, ekmekle yeniyor. Amman seyahatinde bence kaçırılmaması gereken bir yer burası. Pasaj içinde çok basit bir yer. Esnaf lokantası tadında, lezzetler şahane. Masaya falafel, humus, ful ve domates-soğan ile birlikte ekmek servis ediliyor. Yanında da çay. Süperdi.. (2 kişi tüm bu saydıklarımızdan yedik ve 5 Ürdün Dinarı ödedik)

Köşe başı esnaf tipi ocakbaşı: Bu mekanın ismi yok. Tarihi şehirde dolmuş taksilerin beklediği durağın dibinde bir amcanın işlettiği küçücük bir mekan. Taksi şoförlerinin dibinde iş yapıyorsa muhakkak iyidir dedik ve denedik. Sonuç muhteşem. Şiş kebab ve şiş ciğer tek kelimeyle parmak yemelikti. Yanında da közlenmiş soğan, domates, acı biber, lavaş… Kaç para mı ödedik? Sadece 10 Dinar…

Afra Cafe ve Restoran: Burası bizim otelin hemen yan binasında bir cafe. Havalimanından otele geldiğimizde taksiden iner inmez caddenin Arap müziğiyle inlediğini duyduk. Hashem’de yemek yedikten sonra burası nasıl bir yermiş acaba diyerek gidip baktık. Üst katta güzel bir cafe. Nargile içilebilen ve haftanın belli günlerinde canlı müzik olan bir mekanmış. Biz Cumartesi günü ordaydık. Tahmin ediyorum ki haftasonları canlı müzik yapıyorlar. Amman’lı gençler kızlı-erkekli gönüllerince dans edip eğlendi gece 23:30’a kadar. Müzik o kadar yüksekti ki bir ara sağır olacağım galiba dedim. Ama Arap ezgilerine bayıldığım için bir baktım biz de oturduğumuz yerde dans etmeye başlamışız bile. Nargilesini Fatih denedi ve iyi not verdi. Amman’a gelmişken Arap müzikleriyle coşup nargile keyfi yapmak isterseniz buraya muhakkak göz atın derim. (2 kişi çay ve nargile için 22 Ürdün Dinarı ödedik. Bunun 12 Dinarı canlı müzik parasıydı). Bu mekana ertesi gün Amman’daki tarihi şehir turununun bitiminde geldik ve balkonunda şehrin akşam telaşını seyrettik. Demleme çayşarı olmasa da lipton çayla idare etmek zorunda kalsak da balkondan şehir keyfi yapmak oldukça güzel.

Habibah Tatlıcısı: Burası sanırım Amman’ın unutulmazlarından. Lonely Planet kitabında burası hakkında çok güzel yorumlar okumuştuk. Buraya gitmeye niyetliydik ama mekanı bulmamız tamam merak üzerine oldu. Şöyle ki, biz Amman tarihi şehir turunu yapmış çay molası vermek üzereyken ara bir sokaktaki kalabalığı gördük. Kesin burada önemli birşey var dedik kalabalığa daldık. Meğerse künefe için sıraya girmiş insanların kalabalığıymış. Künefeyi alan sokakta bir yer bulup yemeye başlıyordu. Görülmeye değer bir mekan, tatmaya değer bir lezzet. Künefe 10 üzerinden 10 aldı.

Books@Cafe: Eğer Amman’ın modern yüzünü görmek istiyorsanız burayı tavsiye ederim. Bu mekan Amman’ın hareketli, cafe restoranların olduğu ve şehri tepeden görebilen Rainbow caddesi üzerinde. Alt katı kitapçı olan bu cafede internet de oldukça iyi ki ben blog yazılarımı burada tamamladım :) Fiyatları ortalama. Ne çok pahalı, ne çok ucuz. (İki kahve 6 Dinar)

 

Amman Gezi Maliyeti

Bu sayfada anlattığım Amman & Jerash turu, konaklama, ulaşım, yeme-içme dahil 215 Dinar tuttu. Mart 2015 zamanındaki kurla yaklaşık 280 Euro demek.

Biraz TARİH…

Amman çok eski bir tarihe sahip olsa da şehri oluşturan yapıların tarihi 20. Yüzyılın ortalarına dayanmakta. Eğer Bizans-Oryantalist esintilerini görmek istiyorsanız bunları özellikle arayıp bulmalısınız. Ancak bu demek değildir ki Amman tarihi bir yer değil. Tam tersine Amman’da M.Ö 8.500 yıllarından eserlere rastlamak mümkün ki bu tarihi eserler şu anda Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmekte. Eğer arkeolojiye merakınız var ise bu müzeyi gezebilirsiniz. Ayrıca tarihi şehrin göbeğindeki JEBEL al-QALA’a (Citadelle) şehrin tarihinin ne kadar eski olduğuna dair kanıtlar sunuyor. Bir tepeye kurulmuş bu bölge M.Ö 1.800 yılından kalmış ve Amman’ın en eski/tarihi bölgelerinden biri.

Amman’da ‚Philadelphia’ isimli restoranlara ya da dükkanlara rastlayacaksınız. Bu isim Amman’ın Mısır’dan aldığı bir miras. Bu isim M.Ö 283-246 yıllarında bölgeye hakim olan Philadelphus’dan kalma. Bu dönemde şehir baştan kurulmuş ve o zamanlar Amman şehri Roma Imparatorluğu’nun şehirlerinden biriymiş. Philadelphia, ‚Kardeşliğin Şehri‘ anlamına geliyor ve Roma İmparatorluğu’nun mimarisinin tipik özelliklerini taşıyor: Tiyatro, Forum, Herkül Tapınağı Amman şehrinin Roma tarihinden kalma mirasları. Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra şehir adeta unutulmuş ta ki M.S. 636 yılında Müslümanların burayı fethetmesine kadar. Fatimiler, Abbasiler, Memlük Devleti, Osmanlı burada hüküm sürmüş. Ürdün olarak kurulması ise 1940’lı yıllara denk geliyor.

Son zamanlarda ise şehir bölgedeki politik karışıklıkların sonucu olarak Filistin, Suriye ve Irak’tan birçok göç almış.

2011 yılındaki Arap Baharı’ndan ise en az etkilenen bölgelerden biri. Bunun en önemli sebebi de şehrin dinamik, eğitim seviyesi yüksek ve geleceğe güvenen bir halkının olması.

AMMAN’da Neleri Kaçırmamalısınız?

Amman genel olarak tarihi bölgelerin azınlıkta olduğu daha çok modern diyebileceğimiz bir şehir. Beton yapıların ortalarında yer alan tarihi şehir Philadephia zamanından kalma yapılara rastlayacaksınız. Özellikle Jebel al-Qala’a ve Roma zamanından kalma Tiyatro görülmeye değer.

Şimdi size çok güzel bir yürüyüş yolu tavsiye edeceğim. Bu yolu takip ederek yarım günde Amman şehrinin tüm önemli yapılarını/güzelliklerini keşfedeceksiniz. Bu yolu sabah erken saatte sabah sessizliğinde ya da akşam üstü insan kalabalığına karışarak gezebilirsiniz. Tam fotoğraflık…

ilk olarak Citadelle’den başlamalıyız Amman’ı keşfetmeye…

Amman ilk olarak 7 tepe üstüne kurulmuş. Bugün ise şehir neredeyse 20 tepeye yayılmış durumda. Citadelle ise Amman’ın en yüksek tepesine kurulmuş. Burası Jebel al-Qala’a nın olduğu yer ve Bronz Döneminden kalma bir yerleşim alanı. 1700 metrelik bir duvarla çevrili bölge bronz döneminde kurulmuş, zamanla yıkılsa da Roma, Bizanz zamanında tekrardan inşa edilmiş. Citadelle Bölgesi’ne giriş ücretli (2 Ürdün Dinarı) ve Cumartesi-Perşembe günleri arası gezilebiliyor. Citadelle’ye tek giriş Al-Malek Ali bin al-Hussein Caddesi’nden. Şehrin merkezinden bir taksiye binip buraya ulaşabilirsiniz (Yaklaşık 1 Ürdün Dinarı) ki böylece enerjinizi bu bölgeyi gezmeye ve dönüş yoluna saklamış olursunuz. Biz yürüyerek çıkmayı tercih ettik. Kendinizi fit hissediyorsanız deneyebilirsiniz. Ama havanın sıcak olup olmadığına dikkat edin.

Yürüyüş rotamız buradan başlıyor. Citadelle’de Herkül Tapınağı ilk durağımız. 2 tane dik sütun Roma zamanından kalma Herkül Tapınağı’nın kalıntıları. Bu sütunlar şehrin neredeyse her yerinden görülebiliyor.

Herkül Tapınağı sonrası seyir tepesinde durup güzel Amman şehrini seyre dalmanızı tavsiye ederim. Burası, Roma zamanından kalma Tiyatro’yu tepeden görebileceğimiz çok güzel bir seyir tepesi.

Bir de Citadelle içinde arka tarafta yer alan yapılara şöyle bir göz gezdirmenizi tavsiye ederim. Arka taraftan şehrin göbeğinde dalgalanan dev Ürdün bayrağını göreceksiniz.

Ardından Citadelle’den çıkıp Al-Qalat Caddesi üzerinden Citadelle Duvarı boyunca ilerleyerek merdivenlere ulaşıyoruz.

Buradan da aşağıdaki Salah bin Al-Akwa Caddesi’ne. Hashemi Caddesi’nde karşıdan karşıya geçtiğimizde Hashemite Meydanı’na ulaşacağız. İlerlemeye devam ettiğinizde sağınızda kalan küçük tarihi tiyatro Odeon. Karşısındaki yapı ise Roma zamanından kalma Tiyatro ve Forum’un kalıntıları. Burası aynı zamanda Amman halkının akşamları yürüyüşe çıktığı bölge.

Ardından Hashemi Caddesi boyunca ilerlediğinizde karşınıza halk pazarı çıkacak. İnsan kalabalığı içinde kendinize nefes alacak bir alan bulursanız gözlerinizi kapayın ve sadece sesleri dinleyin, kokuları koklayın. Hurmalar, taze sebzeler, meyveler, Arapça seslenişler… Biz oradayken Çağla badem zamanıydı. Bol bol çağla badem vardı.

Yürümeye devam… Biraz daha ilerlediğimizde Al Husseyin Camisi var. Bu caminin mimarisi ya da tarihi çok ilginç olmamakla birlikte asıl ilginç olan caminin bulunduğu bölge. Burası Müslüman olmayanların giremediği bir bölge ve cemaatin toplandığı oldukça hareketli bir yer. Burayı özelikle Cuma günü gezmek gerek. Cuma namazına gelen halkın oluşturduğu kalabalık görülmeye değer diye okumuştum. Caminin karşı caddesine geçip yürümeye devam ettiğinizde sıra sıra dizilmiş çerez ya da taze kahve satan dükkanları, renkli, allı-pullu, işlemeli kadın kıyafetleri satan mağazaları, kuyumcular sokağını göreceksiniz. Sadece kalabalığa karışın ve bu renkli, hareketli hayatı keşfe çıkın.

Günün sonunda yorulmuş olacaksınız ama bu cadde üzerinde yer alan HASHEM Restoranda muhteşem falafel ve humusla karnınızı doyurup, Habibah’ın muhteşem künefesinden tadıp, Afra Cafe’de çay & nargile keyfi yaparsanız inanın günün tüm yorgunluğunu atmış olacaksınız. Bana güvenin.

Biraz da Jerash hakkında….

Jerash Roma İmpartorluğu zamanında kurulmuş görkemli Hadrian Arkı, Hipodromu, Tiyatrosu, Zeus Tapınağı, Artemis Tapınağı ve birçok kilisesi ile tam bir Roma şehri. Bir yerde burası hakkında şöyle birşey okumuştuk. Genelde tarihi yerleri gezerken küçük bir taşa bakıp geriye kalan %95’i hayal etmek gerekir ya bu Jerash için geçerli değil. Tüm şehir olduğu gibi karşınızda, hayal etmenize gerek yok :) Aynen öyle. Jerash çok iyi korunmuş. Eğer Jerash’a Temmuz-Ağustos aylarında yolunuz düşerse 17 gün süren yaz festivallerine muhakkak katılın. Konserler, tiyatro gösterileri Jerash’taki tarihi tiyatrolarda yapılıyormuş. Aspendos’ta yapılan gösteriler tarzı birşey. Bence etkileyici oluyordur.

Off the Road on the Track Amman&Jerash’taydı. Sıradaki Durak MADABA… Biz Madaba için düşüyoruz yollara şimdi.

ÜRDÜN’den sevgiler

Yorumlar

yorum